Sunday, March 20, 2011

Froebel Inog

MAWRA KADA GABII

Nakaplastar eon ro lamisa,
May nagdaeagan eon man sa baraka;
Ginabagay eon ro gitara,
Agud ro jamming hay hasta maaga.

Maeamig ro kagab-ihon, ro tyempo hay matawhay,
Manami magtagay, maskin sumsuman hay eaway;
Redhorse, emperador, o kon owa eon gid hay tanduay,
Basta ro barkada, diretso ro kalipay.


--------------------------------------------------

INDYAN MINGGO

Buyug pa ngani hay ginahambarong,
Indi pa kuntento, masaka sa tuyung -tuyong;
Kon indi maabot hay kuhiton dayon,
Pagkabuyot hay insigida angkiton.

Indi pag-untatan kapin pa kon habae,
Sige ro usang maskin ginabaebae;
Pag- euto nga mayad hueaton madagas,
Mananam kaunon kapin pa eab-as.

Makaron ro panyempuhon it hara nga kaean-on,
Idian mango nagakalhit, bisan siing karsadahon;
Hinay-hinay eang it kaon, basi ro tiyan hay kumutoy,
Diretso dayon sa kasilyas, ag idto magpauy-uy.


____________________


SUBA FOR LIFE


Ipreparar ro bunit nga pagadaehon,
Tipunon ro eago nga pang paun;
Maagto kita sa suba, malieon
Agud makasirtar it ubog nga bahoeon.

Maeunip sa idaeom it euka,
Mamidyu it sili nga naka nganga;
Ro ueang hay ginaeampasan pa,
Pero kon owa eon gid hay sikpun ta.

Pag- abot it gabii hay manueo,
Ro mga kalampay hay gadinaguso;
Kuuton bisan ano nga buho,
Pagpueot it bangsud hay indi kasahu

Aton nga hipigan ro atong suba,
Dahil sa mga kaean-on imaw hay bugana;
Indi naton pag malitan, indi magpabaya,
Agud may matu-ipan pa mga ulihing inunga.


_______________________

BAYLE PARA SA TANAN


Ginplastar eon ro iwag ag sound system,
Sige eon eaha it basket kanday Laling;
May panawagan ro atong barangay captain,
"Tanan hay gina imbetar sa plasa dis ebning. "

Nagdinaguso pagtukar it sonata
May ina man nga gusto hay cha-cha,
Pirte ro screen sa kursunadang daeaga,
Agud pagka request it sweet hay sautan nanda.

"Pahuway anay kita" hambae it manugbaligya,
"Panganay nga basket aton anay isubasta;
Syen pisos kuno paghalin sa lamisa,
Temprano pa ro oras, ibutang ta sa ala-una"

Ro ibang miron hay may ginatigan-an,

Nagasalida sa mga kadaeagahan;
Ro mga sinsilyo hay pinahaum eon man,
Agud sa glass dance may anang makuutan.

M,alieon kita tanan sa binayle,
Maabong kangay, nagaka sari-sari;
Eaki, bayi, bisan tumboy o agi hay puydi,
Pati man mga ginikanan may hayga mag-balsi.


_______________________

BUEANGAN BLUES


Aysko! aysko! singgit it mga kristo,
Si Tito Berns sige ro tawag sanglibo ro imo;
Ro dirasang bangkas sobra nga liyamado,
Mga paeasaeod gaduha-duha it piniino.

Ro logro hay nagpanaba pa, bayntsi ag dyesti,
Kon wa pa't gasae, maskin tinunga eon puydi;
Ro daywa ka manok ginplastar eon sa prenti,
Kon imo tan-awon, mestiso nga biya dali eagi mapirde.

Pagbuhi sa royda bangkas eagi ro umatraka,
Pirte kumikig, kon humanot todo pwersa;
Pero sumabay man ro biya, nakibot ro dagaya,
Baeaebaean sa ere hasta sa pagtugpa.

May bueang nga umungot, abtik ro manugkariyo,
Pagbueag it manok may lumuyloy nga ueo;
Ro dirasa nga bangkas may sikreto gali nga igo,
Naghinugyaw ag nagkalingaw mga dehadistang tawo.

Makaron gid man sa bueangan may malas ag swerti,
May gauli nga daog pero eaban gid hay pirdi;
Ro iba mat-a hay kuntento eon sa baeon nga sangkiri,
Basta may Merkon's special siopao sa anda nga pag uli.


________________________

PAALIN EON KITA?


Abu eon nga nagakinatabo,
Nagakupag eon mga pumoueoyo;
Sa mga kalamidad kunta hay pahilayo,
Agud indi kita magkinasubo.

May linog nga kabaskug ta,

Dugangan it ginahambae nga tsunami pa;
Sa ibang nasyon hay may gyera,
Iya sa aton gaandam man ro baha.

Kon sa Japan may nuclear radiation sa air,
Iya sa aton man hay may text scare;
Ubra it mga tawo nga owa it care,
Mag panic man ro iba, owa sanda it kiber.

Hay paalin lang kita kara?
Paalin ro atong mga inunga?
Matsa ro katapusan hay gapalapit na,
Parehas it nasueat sa mga propesiya.

Owa kita it iba nga ubrahon,
Kundi ro sangkalibutan atong hipigon;
Ag ro GINUO hay aton nga dumdumon,
Agud kita hay Ana nga utwason.


______________________

MAWRA ANAY KAMI


Ro hampang anay it inunga hay sari-sari,
Bukon pa it uso kato ro computer ag PSP;
Istik, holen, goma, tansan, eamang, ro ana it mga eaki,
Jackstone ag chinese garter mat-a ro hilig it mga bayi.

Pag buean it Abril hasta mag Mayo,
Maagto sa Tul-ang ag mangahoy idto;
Dahil ro Gasul ag Shellane bukon pa it uso,
Ngani bukoe ag pakeang ro usoy it mga tawo.

Kada Sabadong adlaw sa suba hay may pyesta,
Mansig pwesto ro mga nanay sa pageinaba;
Samtang ro mga pamatan-on hay nagakinasadya,
May gapaligos, gapanikop ag gahampang sanda.

Kon makaron hay may TV ag cable,
Radyo mat-a kato ro kauyaktan it pipol;
Sa mga drama hay Matud Nila ro eksampol,
Si Simatar ag Eskalibur ro amon nga aydol.

Nakasirtar man ako it ginahalin nga baeay,
Tanan nga eaki sa pagpas-an hay ginkangay;
Bayahihan ro tawag, ro tag-iya hay nalipay,

Pagkatapos hay may kaean-on ag sangkire nga tagay.

Mawra anay ro naunang panyempo,
Simple ro pangabuhi it mga pumueoyo;
Pero makit-an mo ro tunay nga pagsinaeayo,
Ag pagbueoligan it tagsa-tagsang mga tawo.


- FROI INOG
Laguinbanwa, Ibajay, Aklan

Monday, March 14, 2011

CCP launches Ani 36, Disaster and Survival Issue



Pasay City – The Literary Arts Division of the Cultural Center of the Philippines (CCP) will launch Ani 36 on April 1, 2011, 7:00 p.m. at the CCP promenade. Ani is a publication that showcases the varied literary traditions in the country and the vibrant creative writing by Filipinos in other parts of the world. Ani 36, themed Disaster and Survival, has sections on prose, poems, children's literature, an essay on a CCP activity in response to a disaster in the regions, and art reviews.

The art reviews section is composed of three winning essays in a competition spearheaded by the Liongoren Gallery at the CCP dubbed Walong Filipina 2010: Sa Ngalan ng Kalikasan III from October 14, 2010 to November 28, 2010. Works outside the issue's theme are in the section titled “Malayang Haraya”.

“Ani 36 mirrors the writers' reflections on and responses to experiences in confronting disasters,” says Herminio S. Beltran, Jr., Literary Arts Division Director. “Although the works express untold suffering, destruction to life and property, nightmares and folklore, they also speak of courage and heroism, which inspire imagination, literature and art,” adds Beltran, the Ani 36 editor.

Ani 36 features the works of 43 authors namely, Angelo B. Ancheta, Rebecca T. Anonuevo, Mark Joseph Z. Arisgado, Edgar Bacong, Miguel Balboa D'Mendoza, Abdon M. Balde, Jr., Gil S. Beltran, Herminio S. Beltran, Jr., Catherine Candano, Ayn Frances dela Cruz, Jun dela Rosa, China Pearl Patria M. de Vera, Raul Esquillo Asis, Luis P. Gatmaitan, Genaro R. Gojo Cruz, Joscephine Gomez, Melanie Joy Gunio, Nestor Librano Lucena, Elyrah Loyola Salanga, Scott Magkachi Saboy, Perry C. Mangilaya, Shur C. Mangilaya, Francisco Arias Montesena, Wilhelmina S. Orozco, Will P. Ortiz, Melba Padilla Maggay, Loreli Pama, Ma. Christina Pangan, Jasmine Nikki C. Paredes, Chuckberry J. Pascual, Ferdinand Pisigan Jarin, Ian Rosales Casocot, E. San Juan, Jr., Priscilla Supnet Macansantos, Ariel S. Tabag, Christian Tablazon, Vincent Lester G. Tan, Ludwig Jan Tauro Batuigas, J.I.E. Teodoro, Enrico C. Torralba, Santiago B. Villafania, Nonon Villaluz Carandang and Bernadette Villanueva Neri.
Betty Uy-Regala is the managing editor of Ani 36 while Rommel Manto did the graphic design and layout.

For more details, please contact Betty Uy-Regala at 0906-2604175.

The Ani 36 cover depicts the volcanic eruption of Mount Pinatubo in 1991. The eruption, which caused massive damage to Central Luzon and outlying regions, inspired creativity among the citizenry in harnessing resources that the disaster brought in its wake. The Mount Pinatubo havoc posed challenges that served as impetus for strategies of recovery and growth.

Wednesday, March 2, 2011

MAEAS-AY NGA MATAM-IS ( Mga Haiku ni Boboy )

ALIPUEOS
Dagas nga dahon
Hinuyop ag inapok,
Nagbaeansuli.

ANWANG
Nagahinugod
Nagabulig sa tawo,
Makaeueuoy.

ATI-ATI
Nagahinugyaw
Haead sa Sto. Niño,
Grasyang inasae.

BABOY
Bakeon it buhi
Kantidad nga manami
Sakto sa ungib.

BAHAE
Bueong sa gaoy
Sangka eag-ok nga bahae
Makapaumpaw.

BANGHOE
Gabiing dueom
Nagaaeaging tawo,
Nagakaduea.

BINAEU
Nagpailawod
Daean nga pailaya,
Nagkaeataeang.

BUEANG
Nagpueustaan
Sa agaw ag sa biya,
Pag-uli patas.

EAGNAT
Bug-at ro eawas
Maeuya maghinueag,
Makataeamad.

EAPSAG
Nagatinueok
Owa it kalibutan,
Anghel sa baeay.

BUDLI
Kon pakaunon
Owa it kabueosgan
Sueok sa suhoe.

BUEUTOHAN
May kuntrasenyas
Sa ahaw nga botante,
Huyap ro boto.

BUNGKOE
Nagaienamon
Owa it kabueosgan,
Sueok sa kaon.

GASOLINAHAN
Sige ro ilig
Nagabaha it presyo
Nami sunugon.

GOBYERNO
Kwartang gakalhit
Swerte it nagapungko
Makapamueot.

INUD-URAN
Mahaeang-haeang
Pinamaehang haeuan,
Manaming suea.

KAEABASA
Nagakinamang
Sa kabug-at it bunga,
Owa pag daeha.

KAGUTMON
Nagpinamueot
Mga pagkaong salin,
Eakman sa tiyan.

KAMUNSIL
Nagabueukead
Mga bungang bukaka,
Lisod sakaon.

KANAWAY
Nagahagiyos
Ro baeos it kanaway
Halit nga baha.

KARSADA
Daeang batsihon
Kon agyan it saeakyan
Gakarandagan.

KUMON
Nag-aeawayan
Sa hinueay nga eugta,
Nagkueoearan.

KURING
Matsa maeuya
Itsahon it gulpi,
Pagtugpa kaya.

MALIIT
Tawo sa taeon
Indi gid pagdueaga,
Halit ro baeos.

MAMUMUGON
Nagapanagpot
Makasupot sang baylok,
Eakman tug-unon.

MANAKAW
Gapinamatyag
Sa dueom it gabii,
Bantay it euta.

PAGKAON
Grabe ro mahae
Mga presyo’t pagkaon
Makasueoka.

PAMILITI
Kon sa saeakyan
Kwartang ginpamiliti
Owa’t sinsilyo.

PAYAG
Paeahuwayan
Gin-antos nga kabudlay,
May katawhayan.

PULITIKO
Nagapromisa
Manami nga proyekto,
Purilong tawo.

SINDA
Naghinaeak-ak
Pag-uli sa baeay,
Ginsinaeapo.

SUBA
Nagadinaeom
Ginabuoe ro baeas.
Tubing maeubog.

SUEOG-SUEOG
Gapinamaeo
Magsariling bugarit,
Papuekon lawit.

TAEABONG
Puti it bueboe
Sa tunga’t kaeanasan,
Nagatinikang.

TAGASAW
Nagahinugod
Pag-abot it tinguean,
Nagpinahuway.

TAMBIS
Nagapueungyot
Euto nga mga bunga,
Hanginon dagas.

TUBURAN
Owa it untat
Nagailig nga tubi,
Bueong sa uhaw.

TUN-OG
Nagaeapnaag
Nagaeatay nga eamig,
Buhi ro tanom.

UEAN
Nagadaganas
Nagapanong nga bunok,
Gulpi it baha.

UEOD
Ro pobreng ueod
Mahinay kon maghiod
Nagahimueat.

UGSAD
Bilog ro hayag
Kon maagyan it gae-om,
Nagakaduea.

UMAE
Maskin bairon
Kon ‘di maghimatuon
Indi magdueot.

ALIPUEOS
Dagas nga dahon
Hinuyop ag inapok,
Nagbaeansuli.

ANWANG

Nagahinugod
Nagabulig sa tawo,
Makaeueuoy.

ATI-ATI
Nagahinugyaw
Haead sa Sto. Niño,
Grasyang inasae.

BABOY
Bakeon it buhi
Kantidad nga manami
Sakto sa ungib.

BAHAE
Bueong sa gaoy
Sangka eag-ok nga bahae
Makapaumpaw.

BANGHOE
Gabiing dueom
Nagaaeaging tawo,
Nagakaduea.

BINAEU
Nagpailawod
Daean nga pailaya,
Nagkaeataeang.

BUEANG

Nagpueustaan
Sa agaw ag sa biya,
Pag-uli patas.

EAGNAT

Bug-at ro eawas
Maeuya maghinueag,
Makataeamad.

EAPSAG
Nagatinueok
Owa it kalibutan,
Anghel sa baeay.

BUDLI
Kon pakaunon
Owa it kabueosgan
Sueok sa suhoe.

BUEUTOHAN
May kuntrasenyas
Sa ahaw nga botante,
Huyap ro boto.

BUNGKOE
Nagaienamon
Owa it kabueosgan,
Sueok sa kaon.

GASOLINAHAN

Sige ro ilig
Nagabaha it presyo
Nami sunugon.

GOBYERNO

Kwartang gakalhit
Swerte it nagapungko
Makapamueot.

INUD-URAN
Mahaeang-haeang
Pinamaehang haeuan,
Manaming suea.

KAEABASA

Nagakinamang
Sa kabug-at it bunga,
Owa pag daeha.

KAGUTMON
Nagpinamueot
Mga pagkaong salin,
Eakman sa tiyan.

KAMUNSIL

Nagabueukead
Mga bungang bukaka,
Lisod sakaon.

KANAWAY

Nagahagiyos
Ro baeos it kanaway
Halit nga baha.

KARSADA

Daeang batsihon
Kon agyan it saeakyan
Gakarandagan.

KUMON

Nag-aeawayan
Sa hinueay nga eugta,
Nagkueoearan.

KURING

Matsa maeuya
Itsahon it gulpi,
Pagtugpa kaya.

MALIIT

Tawo sa taeon
Indi gid pagdueaga,
Halit ro baeos.

MAMUMUGON
Nagapanagpot
Makasupot sang baylok,
Eakman tug-unon.

MANAKAW
Gapinamatyag
Sa dueom it gabii,
Bantay it euta.

PAGKAON
Grabe ro mahae
Mga presyo’t pagkaon
Makasueoka.

PAMILITI

Kon sa saeakyan
Kwartang ginpamiliti
Owa’t sinsilyo.

PAYAG
Paeahuwayan
Gin-antos nga kabudlay,
May katawhayan.

PULITIKO
Nagapromisa
Manami nga proyekto,
Purilong tawo.

SINDA
Naghinaeak-ak
Pag-uli sa baeay,
Ginsinaeapo.

SUBA
Nagadinaeom
Ginabuoe ro baeas.
Tubing maeubog.

SUEOG-SUEOG
Gapinamaeo
Magsariling bugarit,
Papuekon lawit.

TAEABONG

Puti it bueboe
Sa tunga’t kaeanasan,
Nagatinikang.

TAGASAW

Nagahinugod
Pag-abot it tinguean,
Nagpinahuway.

TAMBIS
Nagapueungyot
Euto nga mga bunga,
Hanginon dagas.

TUBURAN
Owa it untat
Nagailig nga tubi,
Bueong sa uhaw.

TUN-OG
Nagaeapnaag
Nagaeatay nga eamig,
Buhi ro tanom.

UEAN
Nagadaganas
Nagapanong nga bunok,
Gulpi it baha.

UEOD
Ro pobreng ueod
Mahinay kon maghiod
Nagahimueat.

UGSAD

Bilog ro hayag
Kon maagyan it gae-om,
Nagakaduea.

UMAE
Maskin bairon
Kon ‘di maghimatuon
Indi magdueot.