Pagsapoe: November 2016

Thursday, November 24, 2016

NENG, SA IMO NGA PAG-ULI - Mary Ederline Mamburam

NENG, SA IMO NGA PAG-ULI

Neng, owa eon ro suba nga mapaligsan

Naghigku eon ag naglip-ot

Si Nonoy, abi hay ginahaboy ro higku it

Ana nga babuyan sa suba.

Neng, owa eon ro mga maya

Gintabog sanda it pestisidyo

Raya kuno hay makapaabu it ani.

Neng, owa eon man ro mga pilapil

Nga kon siin hay ginahangkat na ro imo

Nga balanse

Naislan eon it mga subdivision

Hay makapadugang kuno ra it

Mga paeangitan-an.

Siin eon ro mga kamamangi sa suba

Ag ro mga asuhos nga nagapisik

Kon aton nga eagson?

Sanda baea hay napaso

Sa mga plastik ag basura

Nga ginhaboy?

Masubo nga pagbalikid sa ginhalinan

May nabilin pa baea sa masunod nga

Henerasyon?

Halin sa kagueangan hasta sa aton nga eawas

Kita kuntani ro magatatap it dunang manggad.

- - Mary Ederline Mamburam

KAMING IBAYHANON - Ni Malayag

KAMING IBAYHANON

Malieonsaamonbanwa it Ibajay

Lugar ngamatawhaypuno it kalipay

Owa’tnagatuhawngamgakabudlay

Nagabueoliganromgatagbaeay.

Mgapumoeuyo hay madebusyunon

Samgabisitamaabi-abihon

May tagipusoongeabingbueawanon

Dungogngataeamdonagpaeanublion.

Mgakadunaanhay ginaamligan

Buganangamanggad hay ginahipigan

Ro hantopngahandumngaginasaligan

Saulihingadlawmanginhandumanan.

- - Ni Malayag

Thursday, November 10, 2016

RO HAYGA IT BABAYE - MARY EDERLINE MAMBURAM

RO HAYGA IT BABAYE

Ro babaye hay bukon it hampangan

Nga kon ayawan ka eon hay imo nga

Igakalat

Bukon imaw it baligya sa istante nga kon eagi eon

Hay barato eon lang

Bukon imaw it dekorasyon nga

Pang displey eang.

Bukon imaw it dulse nga kon hueogan mo it sinsilyo

Hay imo eon.

Ro ana nga hayga hay bukon it

Sa pagkabirhen o pagka Madonna

Imaw hay iwag it panimaeay

Kaibahan, katuwang sa pagbaeay

It produksyon

Sa kada eapsag sa ana nga

Sinapupoenan

Hay pagbaeay it puturo

Bukon imaw it si Sinderella

O si Sleeping Beauty nga

Nagakatueog

Si Gregoria de Jesus

Hay may parte man sa rebolusyon

Ro ana nga amot sa kasaysayan

Hay indi manegar

Ro ana nga kahilwayan

Hay kahilwayan mo man.

- - MARY EDERLINE MAMBURAM

Numancia, Aklan

HALA BIRA - PSYCKIE FULGENCIO

HALA BIRA

Hala bira mali kamo sa Ibajay

Tanan kita magkalipay ag maghinugyaw

Magsadsad sa Ati-ati ag magsayaw-sayaw.

- - PSYCKIE FULGENCIO

Grade 10, section SPA

Ibajay, National High School

MGA PAG-ABI-ABI...

PAGDAYAW kay Love Torres, isaea ka manugbaeaybay it Pagsapoe. Nagtapos imaw nga isaea ka fellow sa Tulang Akeanon sa ginhiwat nga 1st eLib Summer Workshop for Literature sa Gregory 1, Castillo eLibrary, May 20-22, 2015 sa Kalibo, Aklan.

_____________

PAGDAYAW kay Shur C. Mangilaya. Ro anang matag-on nga sugilanon nga Akeanon hay naeakot sa SaNag 11. The Literary Journal of Fray Luis de Leon Creative Writing Institute, University of San Agustin, Iloilo City.

_____________

PAGDAYAW kay SHUR C. MANGILAYA, ro ana nga Binaeaybay nga Filipino (Tatlong Kapansanan) ag Matag-ud nga Sugilanon nga Akeanon (Mahikaw) hay na-published sa Ani 38, The Human Body / Ang Katawan issue 2013-2014 The Philippine Literary Yearbook of the Cultural Center of the Philippines (CCP).

_________

PAGDAYAW ag pagpadungog kay SHUR C. MANGILAYA, 3rd Prize Winner, 2014 Peter's Prize Children Literature (story for children category)

_________

PAGDAYAW kay SHUR C. MANGILAYA. Ro ana nga short story (Filipino) hay naeakot sa ANI 37, Cleansing and Renewal issue, 2012 The Philippine Literary Yearbook of Cultural Center of the Philippines (CCP).

__________
PAGDAYAW ag pag-abi-abi... The Sangguniang Panlalawigan of Aklan passed a resolution to honor and recognize SHUR C. MANGILAYA as an Outstanding Aklanon in the Field of Literature for having published his Aklanon poetry in ANI, the Philippine Literary Yearbook of the Cultural Center of the Philippines (CCP)

__________
GINAABI-ABI eoman it PAGSAPOE, nga si SHUR C. MANGILAYA, isaea nga manugbaeaybay It Hae-o ag Eusong ag Deputy Director / Concurrently Associate for Poetry it PAGSAPOE Creative Writing Center hay nangin Semifinalistro ana nga sugilanon nga "My Super Father" sa 2nd Gig Book Storywriting Contest.

__________
GINAABI-ABI gid it PAGSAPOE, nga si SHUR C. MANGILAYA, isaea nga manugbaeaybay it Hae-o ag Eusong ag Deputy Director / Concurrently Associate for Poetry it PAGSAPOE Creative Writing Center hay nakasuoed ro anang binaeaybay nga “Nagapanihoe nga Habagat" ag"Daeanas” sa Ani36 The Philippine Literary Yearbook it Cultural Center of the Philippines(CCP) Theme: Disaster and Survival.

_________
PAG-ABI-ABI ag pagdayaw kayJEZEBEL M. VILLANUEVA, isaea nga manugbaeaybay itPAGSAPOE, tungod ro ana nga binaeaybay nga“Tugyan” ag “Paeanawon” hay naeakot sa "SOLSTICE", ang journal it University of the Philippines-Visayas

PAGSAPOE Your Portal to Aklanon Literature

RO PAGSAPOE (Hut-on it mga Binaeaybay ag Sugilanon nga Akeanon) hay isaea ka proyekto it PAGSAPOE Creative Writing Center. Isaea ka pagtieibyog ag pagsinaeayo it mga manugsueat it mga binaeaybay ag sugilanon nga Akeanon. Halin sa nagakaeain-eain nga pagtinueon-an ag bueuhaton. Unga hasta sa magueang. Pobre ag manggaranon, manugturo ag eskuyla, propesyunal ag trabahador, ulipon ag agaeon, amo ag mamumugon. May mabahoe nga mga handum ag pageaom, para sa pagpaeambo ag pagpaeapnaag it lenggwahe nga Akeanon. Agud mangin handumanan sa ulihi it mga Akeanon.

Ngani paagi sa PAGSAPOE hay mapatigayon ro handum ag pageaom it mga manugbaeay ag manugbaehag it mga binaeaybay ag sugilanon nga Akeanon. Primero hay ro pagpreserba it hambae nga Akeanon. Pangaywa hay ro paghaeong ag maipabutyag ro kulturang Akeanon. Ag pangatlo hay ro pag-amot sa pagpaeambo ag pagpaeapnaag it literaturang Akeanon.

Padayunon nga padaeumon, paeawigon, paabuon, pabahueon, panamion, paugbuson, paeambuon, pabueakon ag pabungahon it matimgas nga uyas. Agud maipaeapnaag ag maipakilaea sa kalibutan, nga ro atong pinalangga nga probinsya it Akean hay may ginahipigan ag ginapabugae nga kaugalingon ag pinaeabi nga lenggwahe.

Ginakabig nga may daywa ka haeambaeon ro Akean. Ro sidlangan ag ro katueondan nga lenggwahe ag tono. Matuod nga may sangkuro nga pagkaeain-eain ro kada hambae ag tono it kada banwa, baryo ag sityo sa Akean. Nagapakilaea eamang nga bugana ro Akeanon nga hambae. Ngani dapat pa gid nga usuyon, tungkaron, bungkagon ag busikaron ro mga nakatago, nakahamno, nakaeubong ag mga hinab-on nga mga lenggwahe nga Akeanon. Agud himuson ag tipunon ro mga nagkaealhit nga mga haeambaeon. Ag ro mga malinghod hay dapat pa gid paeutuon, para mangin matimgas nga uyas nga paeanublion it mga inunga nga Akeanon sa paeaabuton nga hin-aga.

Sa pagtaliwan it mga dinag-on, maabu eon ro mga haeambaeon it mga Tumandok nga Akeanon ro nagkaeaduea ag haeos owa eon ginahambae ag ginasueat. Bangud padayon ro pag-uswag ag pagbag-o it mga bagay-bagay ag gamit, kapin pa sa patag it teknolohiya.

Ro dati anay nga mga ginagamit o ginahimo it mga tawo hay amat-amat eon nga nagkaeaduea. Kabangdanan nga indi eon makaron mamitlang it mga tawo, bangud owa o indi eon makit-an o ginahimoa ro mga bagay nga kaibahan pa anay sa pagpangabuhi it atong mga kalolohan. Indi eon naton haeos mabatian ag mabasahan kon ano ro buot hambaeon nahanungod sa mga lugar, gamit, ugali, tradisyon, ritwal, relihiyon, pagkaon ag bueohaton it mga Tumandok nga tawo sa Akean.

Ngani ro PAGSASPOE hay isaea ka paagi agud ro amat-amat nga nagkaeaduea nga mga Akeanon nga hambae hay sueaton, baeayon ag baehagon. Para sa handum nga maipaeapnaag ro lenggwahe, kultura ag literaturang Akeanon. Ag bilang isaea ka pagpatigayon it paghaead sa atong isigkatawo, sa banwa ag sa Ginuo.

Ro PAGSAPOE hay nagabaton ag nagapangayo halin kinyo it inyo nga mga opinyon, suhestyon ag kritisismo, para sa ikamayad ag ikanami agud masaea it husto ag mangin mabinungahon. Ginahinyo eang nga indi eon gid man pag isikway, puyaan surahon ag libakon. Kundi taw-an man naton it igtaeupangod ag pagpalangga ro mga manugbaeay ag manugbaehag. Respituhon man ag kabigon nga kaapin, kaibahan ag igmanghod sa patag it literatura. Bangud ro mga manunueat sa PAGSAPOE hay matuod-tuod nga mga inunga it Akeanon nga nagapakilaea eamang nga may mabahoe nga pagpalangga sa Akean. May mabinueanon nga mga tagipusuon nga nagahimatuon nga makaamot ag makahaead sa literaturang Akeanon.

Kon ginakabig nga may sangkuro o mabahoe nga saea sa kada pagbaeay ag pagbaehag it mga binaeaybay ag sugilanon. Kon ginahambae nga owa it namae o maeas-ay, hay nagapangayo it pagpasensya ag nagahinyo it pagpasaylo ro mga manugsueat. Bangud owa man ginatuyua o bukon man it hungod sa buot nanda nga makasaea o magkasaea. Ag ginakabig man it tanan nga owa it perpekto nga tawo, sa bilog nga kalibutan. Akeanon kita tanan nga dapat natong ipabugae. Mga bukon it purilon, tikalon ,surador, mahisaon ag maibuton, kundi mapasensyahon, maabi-abihon, mabinuligon, mapaubuson, maki-angayon, matinahuron, mapinalanggaon, mabuot ag may mabueanon nga tagipusuon. Mga magmaeanghuran, magkaeampuran ag magbaeataan. Kasimaryo ag kasimanwa nga dapat mag-ulingod sa kada isaea, agud mangin matayuyon ro atong hantop ag himpit sa tagipusuon nga pagsinaeayo.

Kamo lang ro kaantigo nga magtao it hayga ag pasaylo sa mga manugsueat sa andang kutob nga masarangan. Nagahimatuon eamang ro mga manugbaehag ag manugbaeay nga maakaamot sa literaturang Akeanon. Agud makapatigayon ag makapabutyag it andang mga baeatyagon ag buot hambaeon, sa ngaean it demokrasya.

Daeayawon ro mga manunueat nga mga inunga it Akeanon. Eakip man ro pag-abi-abi sa tanan natong mga igmanghod nga nagahimatuon ag nagauyang it tyempo sa pagbasa it PAGSAPOE. Kabay pa nga bendisyunan kita tanan it bugana nga kaaeam ag pageubot it atong mapinalanggaon nga Ginuo.

--JOSHPER M. CONANAN
Deputy Director / Concurrently Associate for Short Story
PAGSAPOE Creative Writing Center
Manila