Joseph C. Mangilaya

PANGAMUYO IT BAKERO

O, buean siin ka eon baea?
Gumuwa ka eon agud mahayagan
Hara nga lugar nakon nga ginapahangeaban.
Di baea, suno sa akong ginikanan
Sa akon nga pagkatawo
Gintamyaw mo ako it imong kahayag
Nga nageapos sa bubong it among payag?
O, hangin nga maabi-abihon
Humuyop ka man abi it mabaskog
Bangud nagakaeapista
Kakon ro mga namok.
O, bukaw nga nagaeupad-eupad
Patimaan it manugturo
Hutikan mo man eani ro akong agaeon
Sa hara nga maisot nakon nga handum
Gusto ko kunta nga magtuon
Sa harang abre-klase nga paeaabuton.
O, bituon nga nagkurit
Sa madueom nga kaeangitan
Pamatian mo baea ro akong pangamuyo?
Taw-an mo man it kusog
Ag kamaeayran ro akong ama
Nga may ginabatyag.
Agud makapangita man imaw it mahilway
Ag indi eon ako mangin
Sueuguon nga bakero
Tungod gusto ko man magtiner
Sa baeay kaibahan
Ro pagpalangga ni Nanay.

______________


PARAW

Ro handum ko,
Kamana it isla
Nga ro kataason
It ana nga bukid
Nagahampang eon sa panganod.
Apang ro handum ko─
Ginapangimunan
It mapintas nga baeod,
Nga gintuga it gamhanan nga eawod.
Sa eawod it kabuhi
Ako makaron ro paraw nga nagaeayag
Ibuka ko ro akong pakpak
Agud hapiton ni Amihan.
Sa akon nga pageayag
Ro akong dughan,
Owa it untat nga ginahanot it baeod
Ag ro akong pakpak
Mga dinag-on nga ginahampak
Ni Habagat.
May tyempo nga nasubeang ko si Alipueos
Bangud ana nga ginhingagaw
Nga eumsan harang handum.
Ro mapag-on nga katig
Sarang masaligan
Dugang ro tugasan nga kahoy it kabubut-on
Ro bilog nga paraw
Nageutaw, nagpadayon
Paagto sa isla it kalipay.

- JOSEPH C. MANGILAYA
Carisquis, Luna, La Union


MAMUMUGON

Iya ako sa atubangan
It patubas nga sagrado
Ginhipigan it alima
Nga mapinalanggaon
Ginhuyopan it hangin
Ginsapupo it adlaw
Agud mangin bueawan
Ro baeod it kapatagan.

Iya ako agud makipagsukoe
Makipageagsanay
Sa mga sueuguon nga hangaway
Nga gintawo
Sa tiyan it kapobrehan.

Natabo eon ro ginahaum-haom
Nagdinaguso ro mga hangaway
Nagtiyabaw ro mga umbok
Ag ro mga eanggam sa andang kahadlok
Nanago sa kaidaeuman it buho
Samtang ginaputlan ko it ueo
Ro uhay it kabuhi.

Kat maduea eon ro mga tabu-tabo sa gin-aeawayan
Ag ginpagus-ab
Sa ngipon it mangingilaw
Agud magaguwa ro katimgas it nagataeabilis nga hueas.

Nagaampo ako sa atubangan it grasya
Sa may gahum, kanang nagtuga
Indi ko katbus nga pasilutan ka
Sa nagadabadaba nga kaeayo
Sa nagabaga nga kaeaha
Dayon eampusan pa kita
It matig-a nga hae-o
Daguob it pagbayo
Hasta sa mahilway
Ro imong kapanitan

Ag maguwa ro ninahon nga uyahon
Dayon haruan kita.
Nagapamaypay eon ro silom
Naghim-ong eon ro sip-unon
Samtang nagapatik it pinggan.

_________________________


PAMASYAR

Sa kaaganhon ko imaw ipamasyar
Sa syudad it kabuhi
Agud anang madimdiman
Bisan eandong eang it kalipay.

Pasakyon ko sa akong sikad nga guba
Nga ginpunihan it daeagko nga sako
May una nga plastik
May una nga aluminyom
May una man nga tuktukon nga damgo.

Mamahaw anay kami,
Kutkuton namon ro stayropor nga bukid
Ro lugar nga pieilakan it paspod
Ag idto ko eang nasapwan
Ro prayd tsiken nga maeanhig.

Nalipay imaw sa among gin-agtunan
Mataas nga mga tore, mabahoe nga mga templo
Nakibot imaw sa hagong it awto
Gin-ubo imaw sa ginhawa it tambutso.

Naagyan namon saydwok it binatan-on
May hampangan nga ginabaligya
Bakeon ko ra ag itao kana
Hasta eang sa huna-huna.

Tapos eon ro warang-warang
Bisan ro mga sako owa napuno
Bisan nawad-an it kinitaan
Indi ko ra ibaylo
Sa pamasyar nga handumanan.

Mauli eon kami it uman
Sa alibutod it kalisod
Sa among ieistaran
Sa banglid it kataeagman
Kaibahan ro katribuhan, mga tinapok
Sa harang syudad nga makasasaea.

________________________


PANAAD

I.

Ana nga gintawo ro matam-is
Nga ginpanamkon
Apang sa igpat it mga bituon
Eagi-eagi─
Gindagit it madueom nga kaeangitan
Ro kadungan it lampin.

II.

Ana gintueok, tueog nga manyika
Handumanan it hugot nga paghigugma
Apang sa anang paghakos
Nagtaeabilis rong dugo sa dughan.

III. Nagpanaghoy ro mga tiki
Nag-uwang ro mga bangag
Nasinghutan it kiwig
Inunlan it eapsag.

IV. Gintuob it silagan

Ro pangabuhi nga inagyan
Nageutaw ro patimaan
Nga naghalit it markupo
Sa asawa nga maeaeang
Nga nagkaon.

Kat owa pa,

Natuba ro sab-a

Dayon sa pagkatawo it eapsag,
Suno sa silot nga sueondon
Ginbugahan it hilo
Ro anang pagginhawa.

V.

Nakit-an nana ro gin-ilo
Nga kaugalingon
Sa atubangan it mananabang
Santo, eagari, martilyo nga sagrado
Ag ana ginhameos

Nagkutib-kutib

Naghinuesoe, nangamuyo, nag-ampo.

VI. Panaad ko kimo sa bug-os ko nga kabuhi
Isaueog ko ro imong kapistahan
Mapakaon ako sa imong kaadlawan.
Hingaeanan ko ro akong ungaon sunod
Sa sagrado mo nga pangaean.

VII. Ag sa kaanting it imong paeamatian
Naghibayag ro eapsag.

- JOSEPH C. MANGILAYA
Carisquis, Luna, La Union